Tijdens het schrijven van deze blog ben ik even afgeleid en volg een tedtalk van Anthony Robbins. Zijn speech gaat over emotionele fitness. Een mooie titel. Hij deelt in zijn verhaal de belangrijke rol die vindingrijkheid speelt om succesvol te zijn.

Met potentie wordt een stress-buffer mechanisme bedoeld dat - na een verstoring van het evenwicht door een vervelende ervaring - geactiveerd wordt. Hoe groter je buffer, hoe hoger je potentie, hoe kleiner je buffer, hoe lager je potentie. Een heftige ervaring verstoort jouw homeostase (evenwicht) en met de juiste copingstijlen kom je weer terug in evenwicht. Als je voldoende buffer (veerkracht) hebt, bereik je sneller jouw homeostase. Soms duurt dit langer en het niet in evenwicht zijn geeft stress. Hoe langer je uit evenwicht bent hoe lastiger het is om weer in evenwicht te komen. Potentie kun je zien als het tegenovergestelde van aangeleerde hulpeloosheid.

Het eerste dat bij mij opkomt als ik aan gehardheid denk is een gevoelloos iemand die door vele heftige situaties hard geworden is en nu ongevoelig door alles heen dendert. Een persoon die nagenoeg geen emoties laat zien. Zelfs als je ze langer aankijkt en doorvraagt is er nooit iets aan de hand.

Als je uit een lastige situatie wilt komen is het fijn om te weten wat wetenschappers ontdekt hebben over de aspecten die daarbij een rol spelen met als doel dat je regie kunt krijgen op je herstel. Strumpfer heeft zes factoren ontdekt. De eerste factor is coherentiezin, de tweede locus of control en vandaag bekijken we de derde factor self-efficacy beliefs. Albert Bandura heeft hier jaren onderzoek naar gedaan. Het is lastig te vertalen maar hij bedoelt hiermee: ‘een persoonlijke overtuiging dat je capabel bent om te doen wat nodig is (plannen en handelen) om een taak te volbrengen op een bepaald kwaliteitsniveau’. De van Dale vertaalt efficacy met werkzaamheid.
Het gaat om je vertrouwen in je eigen bekwaamheid om met succes invloed uit te oefenen op je omgeving.

In deel één kon je lezen over de invloed van coherentiezin die gezondheid en welbevinden stimuleren na een traumatische ervaring. Deze week gaat over locus of control. Psycholoog Julian Rotter was van mening dat het nogal uitmaakt hoe je tegen een situatie aankijkt. Volgens hem hangt je gedrag niet alleen af van jouw objectieve gedachten over de relatie tussen je gedrag en de daaropvolgende bekrachtiging (beloning of straf) maar ook van de overtuiging die je hebt over deze relatie.

Ieder mens heeft zijn eigen wijze waarop hij met een heftige gebeurtenis omgaat. Wat voor de ene persoon een peulenschil is kan voor de ander onoverkomelijk zijn. Je kunt wel inschatten hoe je tot nu toe bent omgegaan met lastige situaties. Je kunt vandaag niet inschatten tot welke categorie je morgen behoort. Een gebeurtenis hoeft maar iets dieps in jezelf te raken en je glijdt weg. Nu is het wegglijden niet zo erg - wel heel vervelend - maar het gaat erom of je in staat bent om weer op te staan en verder te gaan.

Aannames, (voor)oordelen en veronderstellingen vertroebelen je communicatie met jezelf en met anderen. Wij Nederlanders staan bekend om onze directe communicatie. Toch hoor ik mensen vaak zeggen: ‘Maar dat durf ik niet te zeggen’. Dan gaat het alleen nog om open en eerlijke communicatie. Zoals; ‘Ik vind het niet meer zo leuk om samen met je te zijn omdat we geen plezier meer maken’. Of: ‘Zou je wat vaker schone kleding aan willen doen want je ruikt niet lekker’.

In de blog ‘zes dimensies van welbevinden’ schreef ik dat één van de zes dimensies autonomie is. In ons huidige informatietijdperk is het belangrijk dat we een grote mate van vrijheid hebben om zelf na te denken. Dit sluit mooi aan bij het boek ‘Semco-stijl’ van Ricardo Semler, de Braziliaanse ondernemer die zijn hele organisatie heeft veranderd van een strenge dictatoriale aansturing naar een autonome organisatie, waarin alle werknemers zelf verantwoordelijk zijn voor hun taken, budget, omgeving, kantine, salaris en materiaal.

Om te begrijpen waarom je na een zware, drukke dag ongeduldig kunt zijn is het goed als je je realiseert dat zelfbeheersing en wilskracht uit dezelfde energievoorraad komen als je mentale activiteiten. Als je veel denkwerk moet verrichten, beslissingen moet nemen raakt deze W&Z (wilskracht en zelfbeheersing) batterij leeg. Deze lege batterij kan je dan niet helpen om de energie op te brengen je te beheersen of de wilskracht te hebben om afspraken met jezelf na te komen.

In mijn vindtocht naar wat gezonde mensen anders doen dan minder gezonde mensen kom ik regelmatig ‘dankbaarheid’ tegen. Er is me vaker gezegd dat als ik dagelijks opnoem waar ik dankbaar voor ben, mij dit ten goede komt. Op meerdere sites over positieve psychologie kom ik deze opdracht tegen. Maar waarom werkt dit goed en waarom zou ik dit ook doen?

Op die momenten dat je stress ervaart vernauwen de bloedvaten rond het hart zich. De door stress gerelateerde hartaanvallen worden hier deels door veroorzaakt. Het hormoon oxytocine zorgt ervoor dat de bloedvaten ontspannen blijven. Op je hart zitten receptoren (soort sleutelgaten) waar de sleutel oxytocine in past en deze helpt de hartcellen te herstellen van stress gerelateerde schade. Het versterkt je hart. Een toename van oxytocine in het bloed verhoogt je weerbaarheid, verlaagt je stress, verlaagt je behoefte aan verslaving en brengt je lichaam sneller tot rust. Angst blijft beheersbaar en voert geen boventoon.

De wetenschapper Brene Brown heeft ontdekt dat je, wanneer je je de volgende 10 eigenschappen eigen maakt, weerbaarder bent tegen de hobbels van het leven. Ze stelt zelfs dat we dagelijks zo vaak geconfronteerd worden met de kwetsbaarheid van het leven, zoals angsten, onzekerheden, twijfel dat het trainen van deze eigenschappen je in balans houden en noodzakelijk zijn om in onze maatschappij te kunnen blijven functioneren.

Verlagen van je stress in 1 minuut (3x per dag doen) om van situatie-gebonden stress af te komen.

Zo doe je de Direct Effect stap voor stap.

1. Maak contact met je lijf, gevoel of neem je gedrag waar en check of je één van de onderstaande gedragingen ervaart (irritatie, kort af).
2. Geef je stress een cijfer tussen de 0 en de 10.
3. Doe nu vier dingen tegelijk:
   a.    Plaats je handpalmen op elkaar. Je mag ook je vingers verstrengelen. Als je handpalmen elkaar maar raken.
   b.    Concentreer je op je (fysieke, emotionele of mentale) stress in je lichaam waar je vanaf wilt.
   c.    Visualiseer dat de stress je lichaam verlaat of laat rust en vrede toe.
   d.    Adem 10 seconden krachtig in en uit of via je neus (briezen) of via je mond (ballon op blazen)
4. Maak contact met je lijf en geef je gevoel van stress een cijfer en herhaal stap 3 tot je cijfer een 0 is.
   Soms moet je dit 3 of meer keren doen. Langer dan een minuut zal het waarschijnlijk niet duren.
   
   Wanneer te doen (bij situatie-gebonden stress):
   -    Problemen op het werk
   -    Financiële onzekerheid
   -    Angst om te falen of slecht te presteren
   -    Onzekerheid over de toekomst
   -    Gezondheidsproblemen
   -    Relatieproblemen
   -    Een negatieve houding hebben
   -    Een minderwaardigheidscomplex
   -    Verlies
   
   Als je niets doet ervaar je mogelijk;
   Slapeloosheid, spanning en rusteloosheid, verward denken, meer fouten maken, geprikkeldheid, woede, neerslachtigheid, hoge bloeddruk, hart en vaatziekte, maagzweren, allergieën en of migraine.
   
   Gedachte erachter:
   -    Je ervaart stress omdat je lichaam zich niet veilig voelt of bedreigt. Je maakt cortisol aan en dit stofje zorgt ervoor dat je kunt vechten of vluchten.
   -    In ons dagelijks leven vechten en vluchten we niet want er komt geen beer of bijl op ons af en we kunnen daarom onze opgebouwde vecht- en vluchtkracht niet kwijt. We ontladen niet.
   -    Handpalmen op elkaar zorgt ervoor dat je innerlijke helende energie mag rondbewegen (3a)
   -    Meditatie geeft je mentale en emotionele sturing in wat je wèl wilt. Stress loslaten of rust en vrede toelaten (3c)
   -    Door krachtig te ademen ontlaadt je lichaam van deze opgebouwde energie en kom je lichaam sneller terug in rust en evenwicht (3d). Laat je middenrif goed op en neer gaan.
   
   Langdurige cortisol in je lijf verhoogt je bloeddruk, beschadigt hart en bloedvaten. Help je lichaam dit zo snel mogelijk weer te verlagen.
   
   Naar de healing code van Alex Loyd Psycholoog

Om tot een volledig mens te kunnen uitgroeien hebben we liefde nodig, liefde op veel manieren. We ervaren liefde door de uitingen van liefde. Deze uitingen noemen we basisbehoeften.
Deze basisbehoeften moeten we herhaaldelijk krijgen in ons leven wil het geankerd zijn in onze volwassenheid. Het moet als het ware in het brein gemetseld worden. Op verschillende leeftijden dienen we deze basisbehoeften te ontvangen. Een kind van 2 heeft op een ander manier zorg, acceptatie, begrip enz. nodig dan een kind van 12 of jong volwassenen van 21 jaar oud.