De zes factoren van fortigenese.

Ieder mens heeft zijn eigen wijze waarop hij met een heftige gebeurtenis omgaat. Wat voor de ene persoon een peulenschil is kan voor de ander onoverkomelijk zijn. Je kunt wel inschatten hoe je tot nu toe bent omgegaan met lastige situaties. Je kunt vandaag niet inschatten tot welke categorie je morgen behoort. Een gebeurtenis hoeft maar iets dieps in jezelf te raken en je glijdt weg. Nu is het wegglijden niet zo erg - wel heel vervelend - maar het gaat erom of je in staat bent om weer op te staan en verder te gaan.

D.J.W. Strumpfer ontdekte zes factoren die hierbij een belangrijke rol spelen.
1.    Coherentiezin
2.    Locus of control
3.    Self-efficacy beliefs
4.    Gehardheid
5.    Potentie
6.    Aangeleerde vindingrijkheid
Hij noemde dit fortigenese (fortis = kracht). Hij ontdekte deze zes factoren die je gezond houden en een positief welbevinden geven na een traumatische ervaring. Je fortigenese bepaalt of je wordt ontkracht en voor hoe lang of dat je in je kracht blijft staan na een lastige ervaring. Welke kant je op gaat hangt samen met deze zes factoren. Beheers je ze alle zes een beetje of de helft niet? Waar ben jij goed in en waar kun je nog winst halen?

1.    Coherentiezin.

Je hebt een professionele instelling op basis van innerlijk vertrouwen op je weten en kunnen en je gelooft dat je aankunt wat je op je pad krijgt.
Je hebt het gevoel dat er een samenhang is in jezelf en met het leven die helemaal klopt.
Het leven heeft zin, je kunt zelf invloed uitoefenen omdat je weet dat je genoeg vaardigheden bezit. Je neemt zelf verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van jouw bestaan.

Drie componenten van coherentiezin.

Begrijpelijkheid
De mate waarin je voelt dat de wereld geordend, consistent, gestructureerd en duidelijk is; dat er samenhang is en dat de gebeurtenissen en de mensen in de wereld zinvol zijn.
Dit kan onbewust zijn, je hebt geen dagelijkse gedachten dat de wereld geordend is maar je ondervindt geen hinder van chaos. Je stelt niet de hele dag de vraag: ‘Waarom gebeurt me nu dit?’ Je maakt niet de hele dag opmerkingen als: “Ik begrijp het niet, zo doe je toch niet’.

Beheersbaarheid
De mate waarin je weet dat je over de nodige hulpbronnen (ervaringen, vaardigheden en kennis) beschikt en dat deze voldoende zijn om aan de behoeften en de eisen van een situatie te voldoen.
Je voelt grote mate van vertrouwen; dit staat los van de momenten van onzekerheid die we allemaal kennen. Je hebt een gezonde dosis eigenwaarde.

Zinvolheid
De mate waarin je gelooft dat wat jij doet, waardevol is, een doel heeft en daardoor betekenisvol is. Je beschikt over een grote dosis aan toewijding. Je kunt betekenis geven aan het werk dat je doet.

Ligt hier je uitdaging?

Dan mag je op ontdekkingsreis en de reis bestaat uit filosoferen. Er bestaat geen kant en klaar antwoord op de vraag wat te verstaan is onder coherentiezin. Er is niet één goed antwoord op deze vraag, geen ‘one fits all’.

Deze tips kunnen je verder helpen:

Begrijpelijkheid.

• Stap uit de ‘waarom vraag’. In de ‘waarom vraag’ blijven hangen, zal je nooit antwoord geven. ‘Waarom vragen’ geven stress, onvrede en onrust.
  Filosofeer en ontdek.
• Welke rustgevende gedachten kunnen je helpen om de begrijpelijkheid van de wereld gunstig voor je te vergroten?
  -    Het leven is ……
  -    Iedere mens heeft recht op zijn eigen ervaringen omdat …..
  -    Ik geloof dat…

Beheersbaarheid.

• Ben je niet zeker over je hulpbronnen? Maak een lijst van al je vaardigheden, ervaringen en kennis die je beheerst. Op welk niveau kom je iets te kort? Maak een plan om dit te verbeteren.
• Mogelijk denk je dat je niet voldoet, geloof je niet dat je goed genoeg bent. Stop it.

Zinvolheid.

• Waar ben jij je zinvolheid verloren? Waar ben je gaan geloven dat het zinloos is?
• Kies wat je verder helpt; het hervinden van zinvolheid of het loslaten van zinloosheid? Wat voelt goed? Waar word je rustig van, dat het leven zinloos, zinvol of geen van beide is?
• Wat geeft je kracht? Stop energie in dat waar het je rust en energie oplevert. Dan heb je de kracht om op te staan en verder te gaan op een gezonde manier.

In zes delen ontvang je handvatten om jouw fortigenese te ontwikkelen. Welke factoren zijn het en wat kun je doen om deze vaardigheden te ontwikkelen? Met als doel om je veerkracht te vergroten en te leren wat een gezonde manier is om in je kracht te blijven na vervelende ervaringen.

Deel 2.