Gebrek aan autonomie geeft stress.

In de blog zes dimensies van welbevinden schreef ik dat één van de zes dimensies autonomie is. In ons huidige informatietijdperk is het belangrijk dat we een grote mate van vrijheid hebben om zelf na te denken. Dit sluit mooi aan bij het boek Semco-stijl van Ricardo Semler, de Braziliaanse ondernemer die zijn hele organisatie heeft veranderd van een strenge dictatoriale aansturing naar een autonome organisatie, waarin alle werknemers zelf verantwoordelijk zijn voor hun taken, budget, omgeving, kantine, salaris en materiaal.

Zijn filosofie is: Gebruik je gezonde verstand. Hij verwondert zich erover dat alle werknemers buiten hun werk verantwoordelijkheid dragen voor hun gezin, huis, auto en belastingen en zodra ze de deur van een organisatie binnenlopen niets zelf mogen beslissen. Ze zetten een handtekening voor een hypotheek van honderdduizenden euro's maar mogen nog niet zelf beslissen over een project van tienduizend euro. Als je iemand voor je laat onderhandelen, moet je hem ook vertrouwen. Als je iemand op de wagen erop uitstuurt om mensen te redden dan moet je hem ook vertrouwen.

Nu zijn niet alle organisatie zo ver dat ze jouw autonomie bevorderen - ondanks dat autonomie een groot deel van jouw welbevinden betekent.
Hoe zorg je zelf voor meer autonomie?

• Lef, moed en durf.
  Alle veranderingen starten met lef, moed en durf. Je zult je moeten uitspreken. Collega's aan wie je moet verantwoorden uitleggen dat je dit heel goed zelf kunt beslissen; dat je als gebruiker van een tankautospuit heel goed mee kunt denken bij het kiezen van een nieuwe.
• Stel een wedervraag.
  Als iemand je vraagt voor een antwoord, oplossing of beslissing stel je een wedervraag. Wat denk je zelf. Wat zegt je gezonde verstand. Wat zou je doen als het jouw bedrijf was.
• Breng alleen nog voorstellen.
  Je stelt geen vragen meer. Bedenk eerst zelf wat je zou doen, wat je zelf zou kiezen en voor welke oplossing je zou gaan voor je dit met andere bespreekt. Houd een open-mind in je gesprekken, anderen kunnen leerzame aanvullingen en inzichten hebben.
• 100 manieren.
  Onthoud er zijn honderd manieren om iets aan te pakken of op te lossen en jouw manier is er één. Jouw manier is anders maar niet minder correct. Als iemand zegt: Ik zou het zo doen. Is dat nog steeds 1 van de 100 manieren.
• Vind je eigen stijl.
  Mijn manier past niet bij iedereen, jouw manier niet bij mij. De kracht van de menselijke diversiteit is toch dat we op verschillende manieren van a naar b komen. Als je 4 teams een CoPi oefening laat draaien, ga je 4 verschillende manieren van probleem oplossing zien.
• Schijnbare onveiligheid.
  Binnen Nederlandse organisaties is onze onveiligheid een hersenschim. We denken dat onze leidinggevende onze vrijheid bepaalt. Maar deze kun je zelf creëren. Veel van ons gevoel dat het niet veilig genoeg is om je uit te spreken, je mening te geven of autonoom te zijn is een gedachte.
• Denk aan anderen.
  Autonomie is een balans tussen onafhankelijk zijn en je afhankelijkheid van anderen. Je leeft niet op een eiland waar je alles maar kunt doen wat je wilt. Je leeft in een gemeenschap waar je in relatie bent met elkaar en ecologisch (goed voor jezelf, goed voor de ander en goed voor jullie omgeving) verantwoordelijk bent.
• Wat zijn jouw waarden?
  Weet wat je waarden zijn, dan kun je gemakkelijker vanuit je waarden gedreven worden. Waarden zijn een innerlijke kracht die vertegenwoordigen wat jij bent en belangrijk vindt.

1. Kies uit de lijst 3 waarden.
2. Bedenkt hoe deze waarden terugkomen in je handelen op je werk en in privé-situaties.
3. Zorg dat deze 3 waarden terugkomen in je besluiten en oplossingen van problemen. Dit helpt je om dichter bij jouw vorm van autonomie te blijven. Deze innerlijke kracht maakt het je gemakkelijker om jezelf meer te laten zien.