De kunst is om je zinloze gevechten met vervelende gedachten, gevoelens en emoties te staken. Dan lukt het je om je aandacht te richten op zaken die echt belangrijk zijn in het leven. De kern is dat vechten tegen onvermijdelijke omstandigheden uiteindelijk ten koste gaan van een vitaal en waardevol leven.
Volgens Steven Hayes liggen er zes processen aan je psychologische flexibiliteit ten grondslag.
Ben je bereid om jouw pijn te bekijken en te beschouwen zodat je weer kunt gaan investeren in jezelf. Wil je leren te stoppen met vechten tegen onvermijdelijke zaken en gedane zaken in het leven, waaronder menselijk leed? Acceptatie helpt je om rust te ervaren in gebeurtenissen die je lastig vindt of die vervelend voelen. Hiermee zeg je niet dat je alles maar goed vindt wat er om je heen gebeurt. Je stopt met het in stand houden van iets waar je geen invloed op hebt.
Zo kun je acceptatie leren:
Loskomen van je gedachten, zodat deze je minder snel zullen raken. Ben je gefuseerd met je gedachten of niet? Ben je je gedachten in plaats dat jij gedachten hebt? Je kunt leren om jezelf los te koppelen van je negatieve gedachten en afstand nemen van de emotionele pijn die die gedachten veroorzaken. Leer je cognities (kennis, ideeën of overtuigingen) te scheiden van je gedrag.
Zo kun je defusie leren:
Jezelf leren zien in samenhang met je omgeving. Iedereen bekijkt de wereld vanuit zijn eigen gezichtspunt. Jouw persoonlijke camera neemt op wat hij aanschouwt in jouw wereld. Je ziet de beelden die de camera waarneemt maar je ziet niet hoe het met de cameraman of vrouw gaat? Je kunt niet waarnemen dat de persoon die opneemt heel druk in zijn hoofd is of al dagen geen rust gekregen heeft. Daarvoor dien je je aandacht te richten op de persoon achter de camera. De mensen om je heen hebben vaak eerder in de gaten dat het niet zo goed met je gaat dan jijzelf.
Zo kun je zelf als context leren:
Meer aandacht voor jezelf, door van een afstandje naar jezelf te kijken. In de NLP heet dit de derde positie (meta positie). De eerst positie is waarin je handelt en doet, de tweede is dat je je verplaatst in de ander. Vooral in situaties waarin je stress ervaart in relatie met anderen kan het raadzaam zijn om je te verplaatsen in de ander. De derde positie is de positie waarin je naar jezelf en naar de ander kijkt vanaf een afstandje. Je kunt dit ook de helikopter positie noemen.
Wat valt je op? Hoe gaat het met jou? Wat zie je van de ander?
In contact komen met het hier en nu. De vaardigheid om oordeelsvrij in het hier-en-nu te zijn. Je ervaringen te observeren en te ondergaan, zonder actie te ondernemen, zonder je ervaringen te vermijden, te controleren of vast te houden
Zo kun je hier en nu leren:
Merk vijf dingen op:
Ontdekken wat je werkelijk belangrijk vindt in het leven. Waarden zijn je gps van het leven - ze bepalen wat je echt waardevol vindt in het leven, zoals gezondheid, relaties, vriendschap, ontwikkeling en werk. Ze maken je helder waarom dit voor jou zo belangrijk is. Ze bepalen je koers voor de lange termijn.
Zo kun je je waarden leren kennen:
Welke waarden vind je belangrijk? Schrijf per item op.
Als je het lastig vindt om je waarden te kiezen kun je gebruik maken van de waarden onderaan deze link.
Nu weet je welke waarden voor jou belangrijk zijn, de kunst is om dingen te gaan ondernemen op basis van je waarden. Om je gedrag stap voor stap te veranderen met als leidraad je waarden. In alle deelgebieden genoemd bij het vorige punt zijn je waarden je koers bepalers. Als je bij ouderschap geschreven hebt dat aandacht een belangrijke waarden is dan bepalen jouw waarden wat je moet doen in lastige situaties.
Zo kun je toegewijd handelen toepassen:
Stap 1: bepaal in welke situatie je actie gaat ondernemen.
Stap 2: bepaal welke concreet gedrag je wilt gaan inzetten, om aan je voornemen te werken.
Stap 3: bepaal wat je met deze actie wilt bereiken, in welke waarde wil je investeren?
De zes zuilen voor meer emotionele flexibiliteit helpen je beter om te gaan met de grillen van het leven. Je zult sneller geneigd zijn om je gedrag en houding te bepalen voor die dingen die echt belangrijk voor je zijn. Je leert een zachtaardige houding aan te nemen t.o.v. alles wat je denkt, voelt en ervaart, terwijl je tegelijkertijd op weg bent om je doelen en dromen te verwezenlijken.
Bron: Acceptance and Commitment Therapy van Steven Hayes.
... of lees één van de onderstaande tips.